1

Ngữ pháp 可以

“可以” là một trợ động từ phổ biến, mang nghĩa là 'có thể'. Nó được dùng để diễn tả sự cho phép, khả năng thực hiện hành động, hoặc đưa ra đề xuất/lời mời lịch sự. Cách dùng của '可以' phụ thuộc vào ngữ cảnh cụ thể và thường đi trước động từ chính.

1. Dùng để diễn tả sự cho phép – Khi người nói hoặc một thế lực có thẩm quyền cho phép hành động xảy ra

Cấu trúc: Chủ ngữ + 可以 + Động từ
1
nǐ你kěyǐ可以jìnqù进去。
Bạn có thể vào.
2
xiànzài现在nǐ你kěyǐ可以shuōhuà说话le了。
Giờ bạn có thể nói rồi.
3
lǎoshī老师shuō说wǒmen我们kěyǐ可以yòng用cídiǎn词典。
Giáo viên nói chúng ta có thể dùng từ điển.

2. Dùng để diễn tả khả năng – Khi một điều gì đó khả thi về mặt điều kiện hoặc tình huống

Cấu trúc: Chủ ngữ + 可以 + Động từ
1
zhègè这个fángjiān房间kěyǐ可以zhù住sān三gè个rén人。
Phòng này có thể ở được ba người.
2
tā他bìng病hǎo好le了，xiànzài现在kěyǐ可以gōngzuò工作le了。
Anh ấy khỏi bệnh rồi, giờ có thể đi làm.
3
nǐ你míngtiān明天kěyǐ可以lái来ma吗？
Ngày mai bạn có thể đến được không?

3. Dùng để đề xuất hoặc hỏi ý kiến – Thể hiện sự lịch sự trong câu hỏi hoặc lời mời

Cấu trúc: Chủ ngữ + 可以 + Động từ + 吗？
1
wǒ我kěyǐ可以zuò坐zhèér这儿ma吗？
Tôi ngồi ở đây được không?
2
wǒmen我们kěyǐ可以yìqǐ一起qù去ma吗？
Chúng ta có thể đi cùng nhau không?
3
nǐ你kěyǐ可以bāng帮wǒ我yīxià一下ma吗？
Bạn có thể giúp tôi một chút được không?

4. Phủ định với '不可以' – Diễn tả sự cấm đoán hoặc không được phép

Cấu trúc: Chủ ngữ + 不可以 + Động từ
1
nǐ你bù不kěyǐ可以jìnqù进去！
Bạn không được phép vào!
2
shàngkè上课de的shíhòu时候bù不kěyǐ可以yòng用shǒujī手机。
Không được dùng điện thoại trong giờ học.
3
xiànzài现在bù不kěyǐ可以chūqù出去。
Bây giờ không được ra ngoài.
2

Ngữ pháp 可以

Cả “可以” và “能” đều dịch là 'có thể' trong tiếng Việt, nhưng cách sử dụng khác nhau. “可以” nhấn mạnh vào sự cho phép hoặc điều kiện khách quan, còn “能” thiên về khả năng thực tế hoặc điều kiện chủ quan cho phép hành động xảy ra.

“可以” – Diễn tả hành động được phép xảy ra nhờ sự đồng ý, quy định cho phép hoặc bối cảnh xã hội phù hợp Ví dụ: Xin phép ai đó làm gì, Quy tắc hoặc luật lệ cho phép làm gì, Hỏi xem bây giờ có làm được việc đó không (đã đến thời điểm phù hợp).

Cấu trúc: Chủ ngữ + 可以 + Động từ
1
nǐ你kěyǐ可以yòng用wǒ我de的diànnǎo电脑。
Bạn có thể dùng máy tính của tôi.
2
xiàkè下课yǐhòu以后nǐ你kěyǐ可以zǒu走le了。
Sau khi tan học, bạn có thể đi.
3
xiànzài现在kěyǐ可以kāishǐ开始le了ma吗？
Bây giờ bắt đầu được chưa?
4
lǎoshī老师shuō说wǒmen我们kěyǐ可以tǎolùn讨论zhègè这个wèntí问题。
Giáo viên nói chúng ta có thể thảo luận vấn đề này.
5
zài在túshūguǎn图书馆bù不kěyǐ可以chī吃dōngxī东西。
Không được ăn trong thư viện.

“能” – Diễn tả khả năng thực hiện hành động dựa trên điều kiện thực tế như năng lực cá nhân, hoàn cảnh khách quan hoặc thể trạng Ví dụ: Người nói đủ sức khỏe, kỹ năng hoặc phương tiện để làm việc gì., Không bị cản trở bởi hoàn cảnh (trời mưa, bị bệnh, bận việc...), Nói đến khả năng vật lý, thể chất, khách quan.

Cấu trúc: Chủ ngữ + 能 + Động từ
1
tā他néng能shuō说sān三zhǒng种yǔyán语言。
Anh ấy có thể nói ba ngôn ngữ.
2
wǒ我jīntiān今天bù不néng能qù去shàngbān上班。
Hôm nay tôi không thể đi làm.
3
tā她shēngbìng生病le了，bù不néng能cānjiā参加kǎoshì考试。
Cô ấy bị ốm nên không thể tham gia kỳ thi.
4
wǒmen我们néng能wánchéng完成zhègè这个xiàngmù项目。
Chúng tôi có thể hoàn thành dự án này.
5
nǐ你wǎnshàng晚上néng能lái来wǒ我jiā家chīfàn吃饭ma吗？
Tối nay bạn có thể đến nhà tôi ăn cơm không?