1

Ngữ pháp 还是

“还是” là liên từ được dùng phổ biến trong tiếng Trung, mang nghĩa là 'hay' trong câu hỏi lựa chọn, hoặc mang ý đề xuất/lời khuyên trong câu trần thuật. Tùy vào vị trí và ngữ cảnh, cách dùng của “还是” sẽ khác nhau rõ rệt.

1. Dùng trong câu hỏi lựa chọn – Đặt giữa hai lựa chọn, tương đương 'hay' trong tiếng Việt

Cấu trúc: Chủ ngữ + Động từ + A + 还是 + B？
1
nǐ你xiǎng想hēchá喝茶háishì还是kāfēi咖啡？
Bạn muốn uống trà hay cà phê?
2
wǒmen我们zuò坐gōngjiāochē公交车háishì还是dǎchē打车qù去？
Chúng ta đi xe buýt hay bắt taxi?
3
tā他shì是zhōngguó中国rén人háishì还是rìběn日本rén人？
Anh ấy là người Trung Quốc hay người Nhật?
4
nǐ你wǎnshàng晚上chī吃mǐfàn米饭hái还shì是miàntiáo面条？
Tối nay bạn ăn cơm hay mì?
5
tā她qù去běijīng北京háishì还是shànghǎi上海？
Cô ấy đi Bắc Kinh hay Thượng Hải?

2. Dùng trong câu trần thuật để diễn tả đề xuất hoặc lựa chọn tốt hơn – thường có sắc thái khuyên nhủ

Cấu trúc: Chủ ngữ + 还是 + Động từ / Câu động từ
1
wǒmen我们háishì还是zǎodiǎn早点chūfā出发ba吧。
Chúng ta nên xuất phát sớm một chút thì hơn.
2
nǐ你háishì还是tīng听yīshēng医生de的huà话ba吧。
Bạn nên nghe lời bác sĩ thì hơn.
3
wǒ我juéde觉得nǐ你háishì还是zài再kǎolǜ考虑yīxià一下。
Tôi nghĩ bạn nên cân nhắc lại thì hơn.
4
wàimiàn外面tài太lěng冷le了，wǒmen我们háishì还是zài在jiā家ba吧。
Ngoài trời lạnh quá, chúng ta ở nhà thì hơn.
5
nǐ你xiànzài现在shēntǐ身体bù不shūfú舒服，háishì还是xiūxī休息yīxià一下ba吧。
Giờ bạn không khỏe, tốt nhất nên nghỉ ngơi một chút.

3. Dùng để diễn tả trạng thái vẫn duy trì như cũ – 'vẫn là...'

Cấu trúc: Chủ ngữ + 还是 + (trạng thái hoặc hành động như cũ)
1
tā他háishì还是nàgè那个yàngzi样子。
Anh ấy vẫn như vậy.
2
nǐ你háishì还是lǎo老yàngzi样子。
Bạn vẫn như xưa.
3
suīrán虽然duōnián多年méi没jiàn见，tā她háishì还是nà那me么piàoliàng漂亮。
Dù đã nhiều năm không gặp, cô ấy vẫn xinh đẹp như thế.
4
tā他háishì还是bù不shuōhuà说话。
Anh ấy vẫn không nói gì.
5
nǐ你háishì还是juédìng决定bù不qù去le了，duì对ma吗？
Bạn vẫn quyết định không đi, đúng không?